เรามักพูดกันอยู่เสมอว่า อะไรจำเจเป็นเรื่องที่น่าเบื่อใครก็อยากออกจากสภาพของความจำเจที่ต้องเผชิญนั้น เพราะต้องการพ้นจากความเบื่อหน่าย มนุษย์เราทั้งหลายไม่ชอบทั้งความจำเจ และความเบื่อหน่ายเอาเสียเลย
แต่มีความจริงบางประการ อันเกี่ยวข้องกับความสัมพันธ์ระหว่าง มารดาและบุตร ซึ่งสอดคล้องกับความจำเจและความน่าเบื่ออันจะบรรยายต่อไปนี้ ซึ่งแตกต่างจากความรู้สึกทั่วไปของมนุษย์ ความรู้สึกทั่วไปของมนุษย์มีอยู่ว่า เรื่องใดที่จำเจจะเป็นเรื่องน่าเบื่อ อาจเป็นการทำงาน การบ่น การอยู่ในสภาพเดิมๆ การไม่มีความเปลี่ยนแปลง การรู้สึกเป็นภาระที่ต้องต่อสู้ทุกเมื่อเชื่อวัน และอะไรอีกทำนองนั้น มีความสัมพันธ์ประเภทหนึ่ง ซึ่งก็เป็นความรู้สึกทั่วไปของมนุษย์ และเป็นเรื่องธรรมดาของคนด้วย แต่แตกต่างไปจากความรู้สึกในขั้นต้นที่กล่าวถึงนั้น ก็คือความสัมพันธ์ระหว่างมารดากับบุตร หรืออาจจะเรียกว่าความรักระหว่างแม่กับลูกก็เป็นได้ ความสัมพันธ์ประเภทนี้ เป็นความจำเจชนิดหนึ่ง ก็คือ ต่อเนื่องกันเรื่อยไป เหมือนเดิม ไม่มีความเปลี่ยนไป อยู่ในวัฏจักร อยู่ในสารบบ แต่ไม่ใช่สิ่งที่น่าเบื่อหน่ายแต่ประการใดทั้งสิ้น แม่จะไม่เบื่อลูก แม่จะไม่รู้สึกว่า ทำไมต้องทำสิ่งนั้นสิ่งนี้อันเป็นการปรนนิบัติลูก ซึ่งเป็นเรื่องน่าเบื่อ เป็นเรื่องไม่อยากทำ เป็นเรื่องทำไม่ได้ แต่แม่จะพยายามทำในสิ่งที่คิดว่าดีที่สุดสำหรับลูก แล้วก็ทำอย่างไม่เบื่อ ไม่รู้สึกจำเจ ไม่เห็นว่าน่าลำบากใจแต่ประการใด อะไรทำให้ความจำเจไม่น่าเบื่อ เพราะแม่มีความรักที่ให้แก่บุตรของตน หากจะรักแล้วก็ไม่รู้สึกว่าน่าเบื่อหน่ายหรือ น่าจำเจเพราะเรื่องที่ต้องทำอยู่เป็นประจำ เป็นเรื่องที่ทำออกมาด้วยความรักนั่นเอง พระคำของพระเจ้าบอกเราให้ทราบถึงความรักที่แท้จริง อันเป็นความรักแบบที่พระเจ้า ประทานให้เป็นรูปแบบ ก็คือ ความรักนั้นก็อดทนนาน และกระทำคุณให้ (1 โครินธ์13:4)
แม่จะเพียรพยายามเปลี่ยนผ้าอ้อมให้ คอยตื่นในเวลาค่ำคืน เพื่อดูว่าลูกหิวมั๊ย ลูกต้องการความช่วยเหลืออะไรมั๊ย หนาวเกินไปหรือร้อนเกินไปมั๊ย นอนในท่าที่ถูกต้องดีอยู่มั๊ย ห่มผ้ามั๊ย เรื่องเหล่านี้เป็นความจำเจชนิดหนึ่ง เป็นความทนทุกข์ทรมานชนิดหนึ่ง แต่ถามว่า น่าเบื่อมั๊ย ตอบว่า ไม่เลย ทั้งนี้ เพราะความรักที่แม่มีให้แก่บุตรของเธอนั่นเอง ถ้าเรารักใคร อะไรที่ต้องทำบ่อยๆเพื่อคนนั้น ไม่ใช่สิ่งน่าเบื่อ แต่กลับเป็นเรื่องที่เราอยากทำด้วยซ้ำไป ทั้งนี้ เพื่อเห็นแก่ความผาสุกของคนที่เรารักนั่นเอง แต่ถ้าเราไม่มีความรักเมื่อไร การเพียรพยายามทำอะไรที่ดี ก็เป็นแต่เพียงการทำแบบขอไปที เป็นการทำไปแล้วน่าเบื่อมากทีเดียว เพราะแม่มีความรับผิดชอบ คนที่มีความรู้สึกเช่นนี้จะไม่คิดเบื่อหน่ายกับสิ่งที่ต้องทำอยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน จะเบื่อไปทำไม เพราะตนต้องรับผิดชอบในตัวลูกของตนนั่นเอง ลูกทั้งหลายในโลกนี้อยู่รอดปลอดภัย ถูกชุบเลี้ยงให้เป็นผู้เป็นคนขึ้นมาได้ก็เพราะมีแม่ที่รับผิดชอบต่อลูกอย่างแท้จริง แม่จะมีจิตสำนึกในใจอยู่เสมอว่า สิ่งที่ต้องทำก็ต้องทำให้ได้ ไม่ว่าบ่อยครั้งเพียงใด ไม่ว่าจำเจเพียงไร แม่รับผิดชอบในทุกสิ่ง ในที่นี้ เรากำลังกล่าวถึงคุณแม่ทั้งหลาย ซึ่งอาจจะมีข้อยกเว้นบ้าง สำหรับแม่บางคนที่ไม่อยู่ในข่ายที่กำลังกล่าวถึงนี้ แต่แม่ทั้งหลายโดยทั่วไปจะมีความรับผิดชอบสูงมาก เพราะแม่มีความคงเส้นคงวา อธิบายให้กระจ่างก็คงจะต้องผูกความหมายนี้กับ ความอดทนนาน ของคุณแม่ทั้งหลายในโลก เมื่อไม่นานมานี้ มีโอกาสสนทนากับคุณแม่ท่านหนึ่งซึ่งมีลูกหลายคน ในเวลานี้ลูกๆสามารถทำมาหากิน สร้างฐานะการเงิน สร้างธุรกิจขึ้นมาเองได้แล้ว ทั้งลูกชายและลูกสาวของท่าน ต่างมีธุรกิจของตนเอง เป็นเจ้าของกิจการเล็กบ้างใหญ่บ้าง แต่ทุกคนเรียกกว่าอยู่สบายแล้ว คุณแม่ก็มีโอกาสไปช่วยในกิจการของลูกสาวคนหนึ่ง ซึ่งทำการค้าเกี่ยวกับอุปกรณ์เครื่องใช้ไฮเทคทั้งหลาย คุณแม่ไปนั่งอยู่ที่ร้านเฉยๆคอยสอดส่องดูแลการค้าขายเท่านั้น ไม่ต้องทำอะไรมาก เมื่อสนทนากับคุณแม่ก็พบว่า พ่อเด็กตายตั้งแต่ลูกสาวคนนี้อายุเพียงสี่ห้าปี แม่มีบุตรด้วยกันหลายคน แต่ก็ไม่ยอมแต่งงานใหม่ ไม่ลดละพยายามหาเลี้ยงชีพด้วยการขายอาหารตามสั่ง ทำงานอย่างตรากตรำ เหน็ดเหนื่อย อดทน คงเส้นคงวา เพียงเพื่อที่จะจัดหารายได้มาเลี้ยงดูลูกหลายคนที่สามีทิ้งไว้ ท่านบอกว่าลำบากมาก กว่าจะได้มาเป็นวันนี้ เป็นเครื่องพิสูจน์ถึงความคงเส้นคงวา ในความจำเจของท่าน ซึ่งหมายถึงความยากลำบากในการทำมาหาเลี้ยงลูกๆทุกคนให้เติบโต มีการศึกษา มีงานทำ มีการสร้างเนื้อสร้างตัวได้สำเร็จจนทุกวันนี้ หากเกิดความไม่คงเส้นคงวาขึ้นมาแล้วในระหว่างนั้น ก็คงจะมีภาพไม่ค่อยสวยเป็นผลสรุปให้ดูได้เหมือนกัน ขอยกย่องสรรเสริญคุณแม่ทั้งหลายในความคงเส้นคงวาของท่าน อยากให้ลูกๆทั้งหลายที่อ่านบทความนี้ ได้ระลึกถึงคุณความดีของท่าน โดยการแสดงความกตัญญูต่อคุณแม่เป็นพิเศษ ในโอกาสวันแม่ พระเจ้าสอนเราให้เป็นผู้ให้ เพราะการให้เป็นเหตุให้เกิดความสุขมากยิ่งกว่าการรับ ท่านคิดจะให้อะไรกับคุณแม่ของท่านในโอกาสระลึกถึงวันแม่ในปีนี้บ้าง เพราะแม่มีความบริสุทธิ์ใจ ถามคุณแม่ทั้งหลายได้เลยว่า อะไรทำให้ท่านทำสิงที่ท่านกำลังทำอยู่ คือ เอาใจใส่เลี้ยงดูบุตรของท่าน โดยไม่รู้สึกเบื่อหน่าย ท่านมีอะไรในใจไหม แม่ทั้งหลายจะแสดงความบริสุทธิ์ใจของท่านออกมาว่า ท่านทำด้วยความจริงใจ คงไม่มีแม่คนไหนคิดเลี้ยงดูด้วยความไม่จริงใจหรือถ้ามีก็มีคำถามว่า ลูกที่เขาเลี้ยงอยู่นั้นเป็นลูกจริงของเขาหรือไม่ หรือเขาเป็นแม่จริงของเด็กหรือไม่ ความบริสุทธิ์ใจนั้นเองทำให้ไม่เบื่อที่จะทำอะไรดีเพื่อลูกของตน พระเจ้าใส่ความรู้สึกธรรมชาติเช่นนี้ในคุณแม่ทั้งหลาย
สำหรับคริสเตียนทั้งหลาย หากเราทราบว่าโลกหรือชาวโลก ให้ความสำคัญกับผู้มีพระคุณกับเขามากมายเพียงไร คือผู้ที่เป็นแม่ ก็ให้เราทำยิ่งกว่านั้นอีก เพราะเรามีพระคำของพระเจ้าที่สั่งสอนเรา ให้นับถือบิดามารดา มีความกตัญญูกตเวทีต่อผู้มีบุญคุณต่อเรา อย่าให้ขาดตกบกพร่องในเรื่องนี้เลย มาตรฐานของเราน่าจะสูงกว่านั้น ก็อาจมีข้อยกเว้นบ้างที่เราพบเห็นในสังคมทุกวันนี้ว่า มีแม่บางคนมิได้มีคุณสมบัติดังที่ได้กล่าวมาในขั้นต้นเหล่านี้เลย มิใช่สิ่งที่จะมาอภิปราย เพื่อทำให้ความรู้สึกของคนคิดไม่ดีกับแม่บางคนที่ทำตัวไม่เหมาะสมกับความเป็นแม่เช่นนั้น เพราะยังมีแม่อีกมากมายทั้งหลายในโลกนี้ ที่ยอมทำในเรื่องจำเจ แต่ไม่เกิดความเบื่อหน่ายเลยด้วยประการใดทั้งสิ้น ขอสดุดีคุณแม่ทั้งหลายเนื่องในโอกาสนี้ด้วย
ศจ.สมนึกมนตรี เลิศรัศมี